Zijn stuwen straks verleden tijd?
Het beekdal de Vledder Aa wordt opnieuw ingericht. De plannen hiervoor zijn volop in ontwikkeling. Een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden zijn de stuwen in de Vledder Aa. Want wat gaat hiermee gebeuren? Blijven deze behouden? Of gaan ze weg? We vragen het aan Inez en Mark Jan van het waterschap Drents Overijsselse Delta.
Functie stuw
“Laten we starten met de functie van een stuw”, zegt Mark Jan. “De functie van een stuw is om water in een beek tegen te houden tot een gewenste hoogte. Dat heet peilbeheer.” In natte perioden, bijvoorbeeld de winter, worden stuwen omlaag gezet zodat het water sneller afgevoerd kan worden. In droge perioden worden de stuwen omhoog gezet om het water vast te houden. Dit doen we zodat de natuur en landbouwgrond niet verdroogd. “De hoogte van de grondwaterstand is belangrijk om de grond optimaal te gebruiken. Dat regel je met het oppervlaktewaterpeil”, vult Inez aan.
Foto: stuw in de Vledder Aa. Alle foto's in dit artikel komen uit het archief van waterschap Drents Overijsselse Delta.
“In de Vledder Aa zijn de stuwen in de jaren vijftig gebouwd. Je kunt je voorstellen dat de stuwen niet meer van deze tijd zijn”, vertelt Mark Jan. Inez: “De meeste stuwen zijn in de loop van de tijd geautomatiseerd, maar dat is bij de Vledder Aa nog niet het geval. Het waterpeil wordt dus nog handmatig beheerd.”
Vroeger en nu
“In de vijftiger jaren zijn veel beken in Nederland genormaliseerd. Smalle kronkelende (meanderende) en ondiepe beekjes zijn vervangen door diepe, grote en brede beken. Alles gericht op waterafvoer”, vertelt Inez. Om het hoogteverschil op te vangen en om te voorkomen dat de beek droogvalt zijn stuwen geplaatst. In de loop van de tijd is er veel gesleuteld aan beken en is de waterbeheersing veranderd. Mark Jan vervolgt: “De huidige opgave is om het natuurlijke systeem te herstellen. Het liefst zonder stuwen. Het voordeel daarvan is dat vissen dan ook weer vrij vanaf Wieden en Weerribben de beek in kunnen zwemmen naar hun paaigebieden. Dat is ook een opgave vanuit de Kaderrichtlijn Water voor de Vledder Aa.”
Foto: Mark Jan bij de stuw in de Vledder Aa.
Verandering
Inez sluit af: “Een van de uitdagingen in dit proces is om ervoor te zorgen dat de omgeving er geen last van heeft. Het water moet aan- en afgevoerd worden. Voor de beek zelf wordt het een spannende puzzel. Er zijn verschillende opties die we met bewoners en partijen aan het verkennen zijn.” Prolander heeft afgelopen tijd een fiets- en wandelroute georganiseerd. Ook zijn er twee schetssessies geweest waarin de ideeën en plannen voor het gebied besproken zijn. Wilt u dit nog eens nalezen? Dat kan in deze storymap. Zodra we meer weten over de stuwen in de Vledder Aa, laten wij dit u weten.
Foto: Mark Jan bij de stuw.