Natuurmonumenten onderzoekt herstel heischraal grasland


Er wordt hard gewerkt in het Holtingerveld. Ronald Popken, boswachter ecologie van Natuurmonumenten in Zuid-Drenthe, werkt mee aan een onderzoek om heischraal grasland in het gebied te herstellen. Heischraal grasland is een zeldzaam type natuur met bijzondere flora en fauna, die nog amper in Nederland voorkomt. Popken: “Deze graslanden staan zwaar onder druk.”

Drenthe, met name het Holtingerveld, is al eeuwen een thuis voor heischraal grasland. Maar dit bijzondere type natuur dreigt uit Nederland te verdwijnen, onder andere door stikstof en verzuring van de grond.  Daarom is het belangrijk dat we de vegetatie in het gebied herstellen, zegt Natuurmonumenten. Ook de Europese Unie vindt dit belangrijk. Onderzoekers schreven een rapport over het herstel van dit type grasland en de universiteit Wageningen kwam met een gericht actieplan. Met dit actieplan in de hand, ging Natuurmonumenten aan de slag.

Onderzoek Holtingerveld

“Toen het actieplan klaar was, lieten de terreinbeheerders onderzoek uitvoeren naar de bodem van het Holtingerveld, op plekken waar vroeger heischraal grasland voorkwam,” legt Popken uit. Dankzij dit onderzoek kregen ze een indruk waar de vegetatie vroeger groeide. Ook kregen de terreinbeheerders gericht advies voor het herstel. Dat herstel doen ze bijvoorbeeld door het verwijderen van bos, plaggen en vervolgens inbrengen van soortenrijk maaisel uit andere gebieden.

Heischraal grasland op de Havelterberg

Dankzij de positieve resultaten van de herstelmaatregelen in andere delen van het Holtingerveld, breidt het project uit naar onder andere de Havelterberg. Het heischraal grasland op de Havelterberg staat erg onder druk en is sterk verminderd. De natte ondergrond en het mineraalrijke keileem van de berg, zorgen desondanks voor een goede bodem voor heischraal grasland. Daarmee lijkt de Havelterberg een erg geschikte plek om het herstel van deze bloemrijke graslanden uit te breiden.

Biodiversiteit tegen soortverlies

Popken begrijpt ook dat het schrikken is wanneer je als omwonende ineens bos ziet verdwijnen, zoals op de Grote Startbaan is gebeurd. Dit gebied ging van bos terug naar kale grond. Daarom vindt hij het belangrijk om uitleg te geven over het belang van de herstelprojecten in het Holtingerveld: “Als we niets doen, krijgen we te maken met heel veel soortverlies. Bijvoorbeeld valkruid, dat is inmiddels een bedreigde plant. Daarmee verdwijnen ook insecten die horen bij die bepaalde flora. Dat is slecht voor de biodiversiteit.”

Blauw landschap

Close-up van een paarse bloem, de blauwe knoop, met een witte vlinder.

Tot nu toe is Popken erg tevreden over de resultaten van het herstel van heischraal grasland. Hij geeft een voorbeeld: “Op de Grote Startbaan bestonden nog twee locaties met de blauwe knoop. We brachten maaisel in op de kale bodem van de Startbaan. Als je nu kijkt op de Grote Startbaan, zie je heel veel blauwe knoop. Dat is belangrijk voor vlinders en bijen. En er zijn nog veel meer zeldzame soorten teruggekomen. Dat vind ik spectaculair!”

Rekening houden met de omgeving

Tijdens de herstelprojecten probeert Natuurmonumenten zoveel mogelijk rekening te houden met de omgeving. “We zijn druk bezig om duidelijk met bewoners in de omgeving te communiceren. Denk bijvoorbeeld aan de excursie met de bewoners van Meerkamp.” Popken ziet de toekomst van het gebied positief tegemoet: “Bezoekers kunnen straks nog meer genieten van het landschap. Ik hoop dat ze het geel van de guldenroede en het blauw van de blauwe knoop zien op de Havelterberg. Daarnaast hoop ik dat het landschap weer opbloeit en soorten als valkruid behouden blijven!”