Zeldzame keversoort keert terug in Holtingerveld
In het Holtingerveld leeft een van de zeldzaamste insectensoorten van Europa: de brede geelgerande waterroofkever. “Echt een joekel”, zegt ecoloog Hans Dekker. “Hij is overal heel zeldzaam. In Nederland komt de soort alleen nog voor in een vennetje in het Holtingerveld.” Het insect is ooit uitgestorven gewaand, maar kan met wat hulp een comeback maken.
Snoek onder de kevers
De brede geelgerande waterroofkever is een met uitsterven bedreigde soort. Dytiscus latissimus heet hij officieel. De kever heeft een opvallende gele rand langs het lichaam en een roodachtige buik. Een volwassen exemplaar is ongeveer 5 cm lang. Dekker: “Het is een echte jager, de snoek onder de kevers. Hij heeft scherpe kaken en jaagt vooral op kokerjuffers – de larven van schietmotten.” Na de paartijd leggen vrouwtjes hun eitjes op waterplanten, zoals waterdrieblad. De larven die daar uitkomen, verpoppen zich en groeien dan uit tot volwassen insecten.
Van uitgestorven naar herontdekt
De vliegende kever leek tientallen jaren uitgestorven in Nederland, maar werd in 2005 herontdekt in een aantal Drentse vennen. Van die vennen is er nu nog maar een over. De soort is afhankelijk van kokerjuffers, legt Dekker uit. “Dat is zijn hoofdvoedsel. Die zitten vooral in de beschutting bij een ven, bijvoorbeeld bij berkenbomen langs het water. Als je de bomen rond het ven – met de beste bedoelingen – weghaalt, krijgen schietmotten en daardoor ook de kever het moeilijk.” Dergelijke boskap kwam veel voor in het verleden om te voorkomen dat vennetjes zouden dichtgroeien.
Populatie behouden en vergroten
Dekker legt uit hoe Prolander nu samenwerkt met de terreinbeheerders om de populatie van de kevers te behouden en vergroten. “We willen de vennen zo inrichten en beheren dat de kever er duurzaam kan blijven. Om te beginnen halen we voorlopig slechts met mate bomen en struiken rond de vennen weg. Daarnaast gaan we twee onderzoeken uitvoeren: een onderzoek naar welke vennen we in de omgeving kunnen inrichten en herstellen, en een onderzoek naar de mogelijke herintroductie van de soort in vennen die weer geschikt zijn gemaakt voor deze kever.”
Recept op maat
Daarvoor moeten we eerst goed onderzoeken welke factoren gunstig uitpakken voor de kever. Dekker: “De onderzoekers gaan met de terreinbeheerders op pad om de vennen te bestuderen. Dan kunnen we concrete plannen maken. De bedoeling is om per vennetje een recept op maat te ontwikkelen. Daar staan dan maatregelen in, zoals bomen verplaatsen, oeverplanten maaien of de waterhuishouding herstellen. We verwachten de resultaten van beide onderzoeken halverwege 2025 te hebben. Vervolgens zou herintroductie in beeld kunnen komen.”
Kwaliteitskeurmerk voor Holtingerveld
Dekker hoopt dat tegen die tijd de brede geelgerande waterroofkever in het enige ven in aantal is gegroeid. Voor nu is hij trots dat het zeldzame insect nog voorkomt in het Holtingerveld. “Dat bewijst dat het Holtingerveld als natuurgebied nog voldoende kwaliteit heeft. Je zou de kever kunnen zien als een soort kwaliteitskeurmerk. Daar mag je als burger best trots op zijn!”
